وضعیت سلامت روانى افراد در قبل و بعد از روزه دارى

قهرمانى, نوقابى و توکلى زاده (۱۳۸۰) پژوهشى در شهر گناباد بر روى ۲۰۰ نفر از افرادى که سابقه قبلى بیمارى روانى نداشتند و در طى ماه مبارک رمضان روزه مى گرفتند, انجام دادند. نمونه از گروه هاى سنى مختلف شامل ۱۱۴ زن و ۸۶ مرد انتخاب شدند. کلیه افراد پرسش نامه سلامت عمومى ۲۸سؤالى (GHQ-28) در دو مرحله قبل و بعد از ماه مبارک رمضان را تکمیل کردند. تحلیل داده ها توسط آزمون t و X2 صورت گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت معنى دارى بین وضعیت سلامت روانى افراد در قبل و بعد از روزه دارى وجود داشته و وضعیت سلامت روانى افراد بهتر شده است. میزان اختلالات روانى در قبل از روزه دارى ۵/۱۷% بوده که بعد از روزه دارى به ۱۲% کاهش یافته است و این تفاوت از نظر آمارى معنى دار بود. هم چنین روزه دارى باعث کاهش علایم اضطراب, افسردگى و بهبود عمل کرد اجتماعى افراد شده و این تفاوت از نظر آمارى معنى دار بود. پژوهش گران نتیجه گرفتند که انجام عمل دینى نظیر روزه, در (ریتم)هاى زمانى تکرارشونده با متوجه کردن افراد به سوى خداوند باعث ایجاد نوعى آرامش روحى و روانى در انسان شده که مى تواند در خودسازى, روش هاى مقابله با استرس و در نتیجه کاهش اختلالات روانى مؤثر باشند.

سردار پورگودرزى, سلطانى زرندى و خضرائیان (۱۳۸۰) به منظور ارزیابى روزه دارى در ماه مبارک رمضان بر سلامت روانى, تعداد هفتاد و چهار نفر مرد مسلمان ظاهراً سالم که تصمیم به روزه دارى در ماه مبارک رمضان ۱۴۱۸ (دى ماه ۱۳۷۶) را داشتند و این فرضیه را در دو سال پى درپى قبل از آن نیز انجام داده بودند, طى یک دوره زمانى دو ماهه مورد بررسى قرار دادند. نمونه ها با استفاده از نسخه استاندارد شده ایرانى پرسش نامه سلامت عمومى (GHQ-28) در سه مرحله, ابتدا, انتها و یک ماه پس از ماه رمضان از نظر سلامت جسمانى و روانى مورد ارزیابى قرار گرفتند و تغییرات حاصله در هر یک از مقیاس هاى GHQ-28 در طى ماه رمضان و یک ماه پس از آن را محاسبه و با استفاده از آزمون آمارى t مورد تجزیه و تحلیل آمارى قرار دادند. هرچند روزه دارى در ماه رمضان با کاهش میانگین نمره تمامى مقیاس ها به جز افسردگى و عدم روزه دارى, به جز در مقیاس افسردگى, با افزایش در میانگین نمره سایر مقیاس ها همراه بود. هیچ یک از این تغییرات از نظر آمارى معنى دار نبود.

زهروى و پهلوانى (۱۳۸۰) نقش مراسم عبادى روزه دارى به عنوان یک رفتار دینى را در سلامت روانى بررسى کردند. بدین منظور نمونه اى متشکل از ۳۰۰ نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکى زاهدان را به طور تصادفى انتخاب و سپس با استفاده از پرسش نامه سلامت عمومى (GHQ) قبل و بعد از ماه مبارک رمضان از لحاظ سلامت روانى ارزیابى کردند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t انجام شد. نتایج نشان داد که ارتباط معنى دارى بین روزه دارى و سلامت روانى وجود نداشت.